کشت و تولید زعفران در ایران قدمت بلند بالایی دارد و بر اساس مستندات تاریخی این کیاه ارزشمند از ایران به کشور های دیگر مانند چین، یونان، عربستان و روم صادر میشده و بعد از آشنایی آنها با ارزش غذایی، دارویی و اقتصادی این چاشنی ارزشمند، آنها هم تصمیم به تولید و کشت این طلاع سرخ گرفتند که البته لازم به ذکر است هیچگاه نتوانستند زعفرانی به خوبی و کیفیت زعفران ایرانی تولید کنند.شهرهای زیادی در ایران به کشت و پرورش و فرآوری زعفران مشغول هستند حتی امروزه با توجه به پیشرفت در علوم کشاورزی برخی زعفران را در گلخانه های کوچک و خانگی هم پرورش میدهند، با گذشت زمان و مطالعاتی که بر روی خواص این گیاه انجام شده است،همه روزه تعداد افرادی که علاقه مند به تولید این گیاه ارزشمند هستند بیشتر میشود و شاید به جرئت گفت که امروزه در سراسر ایران و شهر های کوچک و بزرگ شاهد کشت و تولید زعفران به روش های مختلف مزرعه ای، و گلخانهای هستیم اما سوال این جاست که بهترین زعفران ایران برای کدام شهر است؟

در این مقاله به بررسی همین سوال خواهیم پرداخت و تمامی شهر های ایران را که از دیرباز به پرورش زعفران میپرداختند را مورد بررسی قرار خواهیم داد اما تا اینجای کار بهتر است بدانید که شهر قائن که یکی از شهر های استان خراسان است ، طبق آمار بیشترین میزان تولید زعفران را در کشور دارد و پیشینه ی تاریخ کشت و تولید زعفران در این شهر بسیار طولانی است به گونه ای که استفاده از زعفران در وعده های غذایی و دارویی مردم این شهر بسیار رایج است و میتوان رد پای زعفران را در تمامی مجالس و محافل مردم این شهر یافت، حتی گفته میشود که مردم قائن در مجالس شادی و عروسی به مردم زعفران هدیه میدادند و در برخی از مراسم از مشک و زعفران برای استقبال از مهمانان استفاده میکردند.

بهترین شرایط برای کشت زعفران
برای پاسخ به این سوال که بهترین زعفران ایران برای کدام شهر است؟ باید به بررسی بهترین شرایط از نظر آب و خاک و هوا جهت تولید و کشت زعفران بپردازیم ، زیرا امروزه زعفران را میتوان تحت شرایط مختلف در هر جایی و به صورت گلخانه ای پرورش داد امااین که کدام شهر ایران بهترین شرایط را برای تولید زعفران دارد، باید مورد بررسی قرار گیرد.
همانطور که میدانید برای کشت زعفران نیاز به پیاز آن داریم و پیاز زعفران باید به طور معمول به مدت ۵ تا ۷ سال در خاک باقی میماند پس نوع خاک یکی از مهمترین عوامل موثر در تولید زعفران طلقی میشود و بهترین خاک برای کشت زعفران ، خاک سبک که ترکیبی از رس و ماسه است پیشنهاد میشود.
استفاده از خاک سبک رس وماسه موجب میشود که پیاز زعفران در شرایط مختلف آب و هوایی دوام داشته باشد این در حالیست که خاک های خاک های اسیدی و شور به هیچ عنوان برای تولید زعفران مناسب نیستند.
یکی دیگر از مواردی که باید برای تولید و کشت زعفران و خاک مناسب برای بستر زعفران باید به آن توجه ویژه داشته باشید این است که خاکی که در آن زعفران رشد میکند باید فوق العاده نرم و حاصل خیز باشد به گونه ای که خاک های سفت و دارای قلوه سنگ اصلا گزینه ی خوبی برای تولید زعفران نیستند.

بر اساس بررسی های انجام شده برای خاک مناسب تولید زعفران میتوان این نتیجه را گرفت که خاک بستر کشت زعفران از مهمترین فاکتور ها برای تولید زعفران هستند و همین دلیل بهترین زعفران ایران در شهر هایی چون استان خراسان رضوی و شمالی کشت میشوند زیرا این شهر ها بهترین خاک را برای تولید زعفران دارند.
بهترین شهر های خراسان رضوی و شمالی که در حال حاضر به تولید زعفران مشغول هستند عبارتند از قاینات، تربت حیدریه، تربت جام، فردوس، بشرویه، تایباد، گناباد و.. ، این شهر ها از دیرباز با گیاه ارزشمند زعفران آشنا شده بودند و به همین دلیل در تولید و کشت آن پیشینه ای دیرینه دارند اما تولید زعفران در ایران تنها محدود به این مناطق نیست و طبق بررسی های انجام شده برخی از مناطق فارس، اصفهان، سمنان هم دارای خاک حاصل خیر و ایده آل برای کشت زعفران هستند .

بهترین آب و هوا برای پرورش زعفران
در بالا شرایط خاک را به عوان تاثیرگذار ترین فاکتور برای کشت و تولید زعفران بررسی کردیم و شهر های مختلفی که خاک بستر مناسب برای تولید زعفران دارند را معرفی کردیم اما خاک تنها نکته برای انتخاب بهترین شهر ایران جهت کشت زعفران نیست و باید نکات دیگری را هم مورد بررسی قرار داد تا بتوان گفت که کدام شهر برای کشت زعفران در ایران بهترین است.
از نظر آب و هوایی دوره مناسب برای رشد زعفران فصل پاییز و زمستان است و فصل تابستان بهترین زمان برای خواب یا استراحت پیاز های زعفران می باشد،اگر شهری دارای تابستان های مرطوب باشد، مانند شهر های شمالی ایران، پیاز های زعفران که در دل خاک مشغول به استراحت هستند گندیده شده و خراب میشوند و همچنین اگر آب و هوای منطقه در فصول زمستان و پاییز بیش از اندازه سرد باشد، دوره رشد زعفران بسیار طولانی شده و عملا محصول خوب و با کیفیتی را برداشت نخواهیم کرد.
با توجه به توضیحات فوق برای بهترین آب و هوای مناسب جهت کشت زعفران میتوان فهمید که استانهای شمالی و جنوبی ایران مانند مازندران، گلستان، گیلان، هرمزگان، بوشهر و… به هیچ عنوان جهت کاشت زعفران توصیه نمیشوند و در صورتی که پیاز زعفران در این مناطق کاشته شود، یا گل نمیدهد و یا زعفران فوق العاده بی کیفیتی خواهد داد،شهر های نیمه گرمسیری ایران که دارای تابستان های گرم و خشک و همچنین زمستان های معتدل هستند، بهترین گزینه برای کشت زعفران از لحاظ آب و هوایی می باشند..
استان های خراسان در شمال شرق ایران اعم از خراسان رضوی، شمالی و جنوبی دارای آب و هوای نیمه گرمسیری و خاکی نرم و حاصل خیز هستند که برای کاشتن زعفران بسیار مناسب میباشند.

جالب است بدانید که خراسان رضوی 82 هزار هکتار سطح زیر کشت زعفران دارد و از این رو بیشترین میزان زعفران در ایران را تولید میکند و شهر های معروفی که به تولید مرغوب ترین زعفران ها مشغول هستند در این شهر قرار دارند که از جمله آنها میتوان به تربتحیدریه، مشهد، خاف، گناباد، تایباد، بجستان، زاوه و تربتجام اشاره نمود.
سطح زیر کشت زعفران در استان خراسان جنوبی 15 هزار هکتار است و بعد از خراسان رضوی به عنوان بزرگترین مرکز تولید زعفران در ایران شناخته شده است و از مهمترین شهر های این استان که در زمینه کشت و تولید زعفران فعالیت دارند میتوان به قائنات، بیرجند، فردوس و بشرویه اشاره نمود.
خراسان شمالی به نسبت خراسان رضوی و جنوبی سطح زیر کشت کمتری را در اختیار دارد اما به طور کلی میتوان گفت که تمامی شهرهای استان خراسان برای تولید زعفران مناسب می باشند و با توجه به آب و هوای نیمه گرمسیری که دارند و همچنین خاک حاصل خیزشان برای تولید زعفران ایده آل هستند و مردم این شهر ها از دیرباز متوجه این موضوع بودند، به همین دلیل تولید طلای سرخ در شهر های خراسان از دیرباز رواج داشته و امروزه هم بسیاری از مردم در این زمینه مشغول به فعالیت هستند و از این راه امرار معاش میکنند.
همانطور که گفته شد علاوه بر خراسان در شهر های دیگر ایران هم زعفران تولید میشود اما امروز ما به دنبال پیدا کردن این سوال هستیم که بهترین زعفران ایران برای کدام شهر است؟ و پاسخ این سوال در یکی از شهر های خراسان قرار دارد.

مرغوب ترین زعفران ایران در کجا تولید میشود؟
همانطور که در بالا به آن اشاره شد استان خراسان رضوی بیشترین سطح زیر کشت زعفران را دارد و با تولید سالیانه حدود 257 تن از 336 تن زعفران، رتبه اول بین تولیدکنندگان زعفران را به خود اختصاص داده است اما جالب است بدانید که از نظر کیفیت زعفران تولید شده استان خراسان جنوبی در جایگاه بهتری قرار دارد.

زعفران قائنات که قائنات از شهر های خراسان جنوبی می باشد به عنوان بهترین زعفران در سطح جهانی شناخته شده است، حتی شهرت زعفران تولید شده در قائن به قدری زیاد است که مردم از سراسر دنیا برای بازدید از کشت و تولید زعفران به عنوان توریست به این شهر می آیند و از جشنواره های تولید و فرآوری زعفران در این شهر دیدن میکنند.
فروشگاه نازرنگ ارائه دهنده بهترین زعفران در کشور است و برای خرید این گیاه ارزشمند میتوانید از طریق این فروشگاه اقدام نمایید، خرید زعفران از فروشگاه نازرنگ این اطمینان را به شما میدهد که جنس مرغوب را با بهترین قیمت خریداری خواهید کرد.
